🌦️ Kiedy Nieletni Odpowiada Jak Dorosły

Nieletni w Polsce traktowani są wysoce ulgowo. Odpowiedzialność za ich niepoprawne czyny ponoszą jednak w dużym stopniu rodzice lub opiekunowie prawni. Prawo polskie określa poszczególne sytuacje, w których nieletni odpowiada za swoje czyny, lub kiedy odpowiedzialność biorą za niego opiekunowie. Kiedy za winy odpowiadają rodzice? Według prawa polskiego rodzice odpowiadają •sprawcą czynu karalnego jest nieletni w wieku 13 – 17 lat; •powyżej 17 roku życia odpowiada jak dorosły; •wyjątkowo, gdy nieletni ukończył lat 15, ale nie ukończył 17 może za tzw. „ciężkie” przestępstwa odpowiadać jak dorosły zgodnie z przepisami kodeksu karnego – np. zamach Generalną zasadą wynikającą z treści przepisu art. 10 kodeksu karnego jest, podleganie odpowiedzialności karnej, przez każdego kto popełnia czyn zabroniony przez ustawę po ukończeniu 17 roku życia. Czyny popełniane przez osoby nieletnie, nie są przestępstwami. Nieletni zatem, co do zasady nie podlegają odpowiedzialności karnej 18-letni Paweł W. stanął przed sądem za zabójstwo. Przewrócił bezdomnego na ziemię, bo ten zaczepił go i zapytał, czy da mu na chleb. Brutalnie bił go i kopał po całym ciele. Jaka jest maksymalna kara, jaką można wymierzyć nieletniemu za przestępstwo popełnione po ukończeniu 15 roku życia, jeśli odpowiada jak dorosły? W przypadku, gdy nieletni popełni przestępstwo po ukończeniu 15 roku życia i zostanie uznany za odpowiedzialnego jak dorosły, istnieje maksymalna kara, jaką można mu wymierzyć. Poniżej tego wieku za dziecko odpowiada dorosły, a pomiędzy 17. a 18. rokiem stosowane są nieco odmienne środki. W przypadku najcięższych wykroczeń (np. zabójstwo, okaleczenie, szczególne okrucieństwo podczas kradzieży) osoba nieletnia może być sądzona jak dorosła. W innych przypadkach stosowane są specjalne środki. Kto może odebrać dowód osobisty dziecka. Po odbiór dokumentu powinna udać się osoba, która składała wniosek. Może to zrobić jednak drugi rodzic, nawet jeśli nie podpisywał zgody na jego wydanie. Dziecko powyżej 13. roku życia może odebrać go samodzielnie, bez obecności opiekuna. Zasadniczo można więc stwierdzić, że nieletni, który ukończył 17 rok życia i dopuścił się zbrodni, może odpowiadać przed sądem, jak osoba dorosła. Istnieją również sytuacje, w których granica wieku dotycząca tej odpowiedzialności będzie jeszcze niższa. Demoralizacja – za co grozi nadzór kuratorski? Tak naprawdę tylko od sądu zależy czy w danym przypadku nieletni zostanie objęty nadzorem kuratorskim. Jeśli uzna to za najlepszy środek służący resocjalizacji młodej osoby, która dopuściła się wykroczenia bądź przestępstwa, to w orzeczeniu przedstawi swoją argumentację, co do 9PGy0. Osiemnastka jest zazwyczaj przełomową datą. Magiczną granicą dorosłości. Można legalnie kupić alkohol, można głosować w wyborach, można wstąpić w związek małżeński ( chociaż jeżeli chodzi o to ostatnie, to są przypadki, kiedy granica ta może być przesunięta, więcej o tym pisałam w poście o przepisach tylko dla kobiet). Dlatego też wiele osób uważa, że na osiemnastym roku życia wyznaczona jest również granica odpowiedzialności karnej. Często słyszę : „nie jest pełnoletni, nic mu nie zrobią”. Nie wszyscy mają świadomość, że granica dorosłości, nie pokrywa się z dolną granicą wieku odpowiedzialności karnej. Kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo jak dorosły (albo prawie jak dorosły)? Odpowiedzialność karna nieletnich – kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo? Zastanawiając się nad tym kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo warto zerknąć przede wszystkim do Kodeksu Karnego, ale istotnym aktem prawnym będzie również ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Odpowiedzialność nieletnich jest bowiem unormowana dwutorowo – w zależności od wieku sprawcy oraz od popełnionego czynu. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich Najpierw krótkie wprowadzenie – ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich stosujemy do : zapobiegania i zwalczania demoralizacji – w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18, postępowania w sprawach o czyny karalne – stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17 wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych – w stosunku do osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21. Jeżeli osoba pomiędzy 13 a 17 rokiem życia popełni czyn karalny (czyli np. czyn zabroniony przez ustawę jako przestępstwo albo wykroczenie), to do postępowania w jej sprawie będą miały, co do zasady ( o wyjątkach opowiem później) zastosowanie przepisy właśnie opisanej powyżej ustawy. Ponieważ postępowanie w sprawach nieletnich nie jest głównym tematem dzisiejszego wpisu, to nie będę się nad tym szczególnie rozwodzić. Jeżeli chcecie więcej – śledźcie bloga na bieżąco, wkrótce pojawi się wpis na ten temat. Kodeks Karny – odpowiedzialność nieletnich Dziś skupimy się na tym, kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo na zasadach określonych w Kodeksie Karnym. Najbardziej istotną regulacją jest art. 10 tegoż kodeksu. Wklejam go w całości poniżej. Art. 10 Kodeksu Karnego § 1. Na zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. § 2. Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3, art. 156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art. 166, art. 173 § 1 lub 3, art. 197 § 3 lub 4, art. 223 § 2, art. 252 § 1 lub 2 oraz w art. 280, może odpowiadać na zasadach określonych w tym kodeksie, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne. § 3. W wypadku określonym w § 2 orzeczona kara nie może przekroczyć dwóch trzecich górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane sprawcy przestępstwo; sąd może zastosować także nadzwyczajne złagodzenie kary. § 4. W stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają. Wspominałam na wstępie o magicznej granicy, po przekroczeniu której nieletni odpowiada za przestępstwo jak dorosły ( co do zasady). Tę granicę Kodeks Karny ustanawia na poziomie 17 roku życia. Po ukończeniu 17 roku życia nieletni, który popełni przestępstwo odpowiada na zasadach przewidzianych w Kodeksie Karnym. „Odpowiada jak dorosły” jest pewnym skrótem myślowym. Co do zasady takiemu nieletniemu, w zależności od popełnionego czynu, grozić może „normalna”, przewidziana przez ustawę kara, jednakże w stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają. Warto zwrócić u wagę na to, że to wymierzenie powyżej opisanych środków zamiast kary nie działa z automatu. Po pierwsze taka „zamiana” jest możliwa, kiedy sprawca popełnił występek. O tym czym jest występek i czym się różni występek od zbrodni pisałam już na blogu. Zobacz : Zbrodnia a występek! Czym się różnią? Po drugie sąd musi dokładnie ustalić, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy i okoliczności dotyczące sprawcy, czy w danej sytuacji zastosować „normalną” karę czy środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich. Wobec sprawcy, który w czasie popełnienia czynu, nie ukończył 18 roku życia nie orzeka się natomiast kary dożywotniego pozbawienia wolności. Odpowiedzialność karna po ukończeniu 15 roku życia Są takie przypadki, kiedy granica ponoszenia odpowiedzialności karnej jest przesunięta jeszcze niżej. Odpowiedzialność taką może ponieść sprawca, który w czasie popełnienia czynu zabronionego miał ukończony piętnasty rok życia, jeżeli dopuścił się jednego ze ściśle określonych w ustawie przestępstw ( o których za chwilę) i jeżeli za taką odpowiedzialnością przemawiają okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne. Tutaj znów mamy do czynienia z pojęciami „okoliczności sprawy”, „stopień rozwoju sprawcy”, „właściwości i warunki osobiste sprawcy”. Co to oznacza w praktyce? W praktyce sąd powinien ustalić czy takiemu nieletniemu można przypisać winę w czasie popełnienia czynu zabronionego. Czy jego poziom rozwoju i dojrzałości sprawia, że rozumie on swoje postępowanie i ma świadomość znaczenia swoich czynów. Sąd zwróci również uwagę na cechy osobowości małoletniego, na jego stosunek do norm społecznych i moralnych, na ewentualną demoralizację nieletniego etc. Za jakie przestępstwa odpowiada nieletni poniżej 15 roku życia? Wspomniałam, że nieletni, który popełnił czyn zabroniony po ukończeniu 15 roku życia (a przed ukończeniem 17 roku życia) odpowiada na wyżej określonych warunkach tylko wtedy, jeżeli dopuści się jednego z czynów ściśle określonych w ustawie. Są to poważne, ciężkie gatunkowo przestępstwa. Nieletni, który ukończył 15 rok życia może ponosić odpowiedzialność karną : za zamach na życie Prezydenta RP za zabójstwo (chyba, że jest to zabójstwo pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami) za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (oraz za ewentualne następstwo tego uszczerbku w postaci śmierci człowieka). Z tym, że taki nieletni nie odpowiada za nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku za umyślne sprowadzenie zdarzenia, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach ( pożaru, zawalenia się budowli, eksplozji materiałów wybuchowych, rozprzestrzeniania się substancji trujących) oraz za następstwo tego czynu, jeżeli jest nim śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób za tzw. ” piractwo” określone w art. 166 KK czyli przejęcie kontroli nad statkiem wodnym lub powietrznym za umyślne sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym zagrażającej życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach oraz za następstwo tego czynu, jeżeli jest nim śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób za zgwałcenie osoby wspólnie z inną osobą, wobec małoletniego poniżej 15 roku życia bądź wobec wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry oraz za zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem, za czynną napaść na funkcjonariusza publicznego ( bądź osobę mu przybraną do czynności) jeżeli skutkiem tej napaści był ciężki uszczerbek na zdrowiu za wzięcie/przetrzymywanie zakładnika w celu zmuszenia organu państwowego lub samorządowego, instytucji, organizacji, osoby fizycznej lub prawnej albo grupy osób do określonego zachowania się ( w tym za typ kwalifikowany jeżeli przetrzymywanie zakładnika wiąże się ze szczególnym udręczeniem) za rozbój ( w tym również za rozbój z użyciem niebezpiecznego narzędzia) Warto pamiętać o tym, że katalog przestępstw, za które odpowiadać może nieletni po ukończeniu 15 roku życia jest katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że za żadne inne przestępstwa ta odpowiedzialność nie może być przypisana. Co ciekawe, w przypadku odpowiedzialności nieletniego powyżej 15 roku życia za wymienione czyny, kara nie może przekroczyć dwóch trzecich górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za dany czyn. Czyli, jeżeli dane przestępstwo zagrożone jest karą maksymalnie do 15 lat pozbawienia wolności, to wobec takiego sprawcy, sąd może orzec maksymalnie 2/3, czyli 10 lat. Sąd może również zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. (Oczywiście mówiąc „nieletni po ukończeniu 15 roku życia” czy tym podobne, mam na myśli sprawcę, który w czasie popełnienia czynu miał ukończony piętnasty rok życia, a nie miał ukończonego 17 roku życia. ) Czy kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo zawsze jest traktowany łagodnie? Jak widać w stosunku do nieletniego, który odpowiada na zasadach określonym w Kodeksie Karnym są przewidziane pewne przejawy łagodniejszego traktowania. Nadrzędnym celem w takiej sytuacji jest to, żeby sprawcę wychować. Nie oznacza to jednak, że zawsze taki sprawca będzie traktowany łagodnie. W przypadku wysokiej demoralizacji sprawcy, i popełnienia przez niego poważnego czynu, Sąd może wymierzyć karę pozbawienia wolności i to nawet w długoletnim wymiarze. Są takie przypadki, kiedy w stosunku do nieletniego sprawcy orzeczono na przykład karę 15 czy 25 lat pozbawienia wolności. Żeby nie być gołosłowną przytoczę znalezione przeze mnie orzeczenia. „Nie jest rażąco niewspółmierna wymierzona przez sąd kara 15 lat pozbawienia wolności wobec nieletniego sprawcy, który dopuścił się wyjątkowo brutalnego zamachu na najdonioślejsze dobro chronione prawem, jakim jest życie człowieka i nie przejawiał żadnej krytycznej refleksji nad swym postępowaniem. Wysoka demoralizacja i dopuszczanie się coraz poważniejszych naruszeń porządku prawnego oraz całkowita nieskuteczność dotychczas podejmowanych względem niego środków wychowawczych, poprawczych, a wreszcie karnych pozwalają uznać, że mimo prymatu celów wychowawczych kary orzekanej w stosunku do osoby nieletniej w chwili czynu, orzeczenie kary w niższym rozmiarze, byłoby dla sprawcy nieuzasadnioną, nadmierną, a przez to niewychowawczą pobłażliwością.” ( Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach – II Wydział Karny z dnia 23 listopada 2017 r., sygnatura akt II AKa 484/17) A tutaj orzeczenie, w którym Sąd przyznał, że można wymierzyć karę 25 lat pozbawienia wolności nieletniemu, powyżej 15 roku życia (a przed ukończeniem 17 w czasie czynu). Sąd uznał, że nie stoi temu na przeszkodzie wymóg obniżenia wysokości kary do 2/3 ustawowego zagrożenia : „Zawarty w art. 54 § 2 KK zakaz orzekania wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18 lat, kary dożywotniego pozbawienia wolności, nie wyklucza wymierzenia nieletniemu, odpowiadającemu w warunkach art. 10 § 2 KK za przestępstwo zagrożone taką karą – kary 25 lat pozbawienia wolności. Przewidziane w art. 10 § 3 KK obligatoryjne obniżenie górnej granicy ustawowego zagrożenia odnosi się do zagrożenia w części szczególnej Kodeksu karnego. Natomiast norma zawarta w art. 54 § 2 KK nie eliminuje z sankcji w art. 148 § 1 i 2 KK kary dożywotniego pozbawienia wolności ani kary 25 lat pozbawienia wolności jako kar ściśle oznaczonych (bez dolnej ani górnej granicy), lecz tylko zakazuje wymierzenia sprawcy pierwszej z tych kar. Pozostawia tym samym możliwość orzeczenia kary 25 lat pozbawienia wolności.” (Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 31 stycznia 2018 r. V KK 284/17) Kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo ? – Podsumowanie Ponieważ wpis zawiera całkiem sporo treści, podsumuję go teraz krótko. Warto zapamiętać o tym, że : odpowiedzialność nieletnich za czyny zabronione regulowana jest przez ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich i przez Kodeks Karny na zasadach opisanych w Kodeksie Karnym nieletni odpowiada za przestępstwo po ukończeniu 17 roku życia na zasadach opisanych w Kodeksie Karnym może odpowiadać też nieletni po ukończeniu 15 roku życia, jeżeli dopuści się jednego z poważnych, określonych ściśle w ustawie przestępstw, a przemawiają za tym okoliczności sprawy i okoliczności dotyczące samego sprawcy chociaż przepisy przewidują łagodniejsze traktowanie sprawców nieletnich, to mimo wszystko nie jest wykluczone, że siedemnastolatek, czy nawet piętnastolatek może ponieść poważną karę – nawet 25 lat pozbawienia wolności Mam nadzieję, że wpis okazał się dla Ciebie ciekawy i że absolutnie nie przyda Ci się w przyszłości do niczego, poza ewentualnym zabłyśnięciem wiedzą prawniczą w towarzystwie. Jeżeli chcesz być na bieżąco z nowymi wpisami – śledź mnie na Facebooku i Instagramie. Zachęcam Cię również do zajrzenia na mój kanał na Youtube oraz do zapisania się do mojego newslettera. Przejdź do zawartościHOMEKIM JESTEŚMY?CZYM SIĘ ZAJMUJEMY?AKTUALNOŚCIKONTAKTŚrodki wychowawcze wobec nieletnich – nieletni w prawie karnym Osoby nieletnie nie są wyjęte spod prawa. Istnieją pewne środki wychowawcze wobec nieletnich, a nawet kary. Karę można jednak orzekać wyłącznie wtedy, kiedy środki resocjalizacji będą poniższego artykułu dowiesz się:Na czym polega demoralizacja?Jakie środki wychowawcze wyróżniamy?Czym charakteryzuje się upomnienie?Na czym polega umieszczenie w zakładzie poprawczym?Jak długo trwa stosowanie środków wychowawczych?Czym jest odroczenie i przerwanie środka wychowawczego?Na początku należy zastanowić się, kim jest osoba nieletnia. Poza nieletnimi w prawie wyróżniamy również młodocianych, a także małoletnich. Nieletni jest to osoba, która w momencie popełnienia danego czynu zabronionego nie ukończyła 17 lat. Małoletni to natomiast ten, kto miał podczas popełniania owego czynu mniej niż 18 lat. Definicja małoletniego znajduje się również w Kodeksie cywilnym. Według niego małoletni to osoba, która nie ukończyła 18 roku życia. Definicję młodocianego zawiera z kolei Kodeks prawie karnym młodociany to osoba, która w chwili popełniania czynu zabronionego nie osiągnęła 21 roku życia, a w chwili orzekania przed sądem pierwszej instancji nie osiągnęła 24 roku życia. Definicja ta znajduje się w artykule 115 § 10 Kodeksu karnego. Pojęcie młodocianego funkcjonuje również w prawie pracy. W takim przypadku jest to osoba, która ukończyła 15 lat, natomiast nie ukończyła 18. Mimo że te słowa zdają się brzmieć podobnie, istnieje między nimi znaczna czyny karalne są przez nieletnich popełniane po wystąpieniu wcześniejszych problemów wychowawczych, do których należą między innymi wagary, brak postępów w nauce, palenie papierosów i spożywanie alkoholu w młodym wieku. W takich przypadkach często występuje również brak zainteresowania ze strony rodziców, w tym np. brak kontaktu w związku ze szkołą, czyli np. nieustanne nieuczęszczanie na konsultacje z nauczycielami. W takich sytuacjach szczególną rolę w uniknięciu dalszej demoralizacji odgrywa szkoła, a także rodzice. Szkoła powinna wspierać rozwój uczniów, rozpoznawać istniejące problemy, zapobiegać im lub w pewnych sytuacjach zawiadamiać odpowiednie organy takie jak sądy rodzinne i sądy nieletnich. Jeżeli rodzice nie przejawiają zainteresowania swoim dzieckiem i nie podejmują działań na rzecz poprawy jego zachowania, szkoła zawiadamia sąd rodzinny lub nieletni, małoletniNa podstawie Kodeksu karnego odpowiedzialności karnej podlegają osoby, które w momencie dokonania danego czynu miały już ukończone 17 lat. Te osoby, które jednak ukończyły lat 17, natomiast nie osiągnęły jeszcze 18 lat, są traktowane przez Kodeks karny nieco inaczej. Głównym celem działań podejmowanych w przypadku takich osób jest wychowanie. Wyjątkiem są jednak sytuacje, kiedy taka osoba dokona zbrodni. Wtedy nie stosuje się wobec niej łagodniejszych środków. W takim przypadku osoba taka odpowiada za swoje czyny jak dorosły, jednakże nie stosuje się kary najsurowszej, czyli dożywotniego pozbawienia w prawie traktuje się także młodocianych. Przejawia się to w innym sposobie wykonywania kary w przypadku orzeczenia kary w zawieszeniu. Wobec osób młodocianych stosuje się inny okres próby. Dodatkowo osoba taka podlega dozorowi kuratora. W przypadku tych osób stosuje się surowsze warunki dotyczące okresu próby, które związane są z warunkowym zawieszeniem wykonania kary. W przypadku młodocianego okres próby wynosi od 2 do 5 lat. Regulacje dotyczące osób małoletnich znajdują się również w Kodeksie karnym adwokata z Poznania z zakresu prawa karnego?Środki wychowawcze wobec nieletnichW artykule 6 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich wskazano na 4 grupy środków, które mogą zostać skierowane wobec nieletnich. Są to między innymi środki przewidziane w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, środki leczniczo-wychowawcze (zastrzeżone przez ustawę), środki poprawcze, a także środki wychowawcze. Środki wychowawcze są niezwykle zróżnicowane. Do tej grupy zaliczyć można upomnienie czy nadzór kuratora. Środkiem poprawczym jest natomiast umieszczenie nieletniego w zakładzie wychowawcze wobec nieletnich w literaturze dzieli się na kolejne 3 kategorie. Są to środki wychowawcze, które pozostawiają nieletniego w jego dotychczasowym środowisku. Wyróżniamy także środki, które kierują nieletniego do placówki, która przejmuje część obowiązków wychowawczych od rodziców. Nieletni musi w takich placówkach przebywać w określonych porach. Ostatnim typem środków wychowawczych są środki, przy których stosowaniu dochodzi do całkowitej zmiany środowiska wychowawczego. Takim rodzajem środka jest np. umieszczenie nieletniego w rodzinie zastępczej lub ośrodku w przypadku osób nieletnich, które popełniły przestępstwa wymienione w Kodeksie karnym, uregulowano Ustawą z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. Środki wychowawcze wobec nieletnich to między innymi upomnienie, zobowiązanie do szczególnego postępowania, nadzór rodziców lub opiekunów prawnych, nadzór kuratora. Środkiem wychowawczym może być również umieszczenie nieletniego w rodzinie zastępczej lub ośrodku szkolno-wychowawczym. Jeśli natomiast u nieletniego stwierdzi się np. chorobę psychiczną, można zastosować wobec niego środki leczniczo-wychowawcze. Do sytuacji mogących spowodować zastosowanie tego typu środków wychowawczych mogą należeć również niedorozwój umysłowy, nałogowe zażywanie narkotyków i alkoholu czy silna depresja. W takich okolicznościach osobę nieletnią można umieścić w młodzieżowym ośrodku socjoterapii, ośrodku wychowawczym lub domu pomocy przepadek i inneInnym środkiem wychowawczym, który można zastosować wobec nieletniego, jest umieszczenie go w zakładzie poprawczym. W artykule 6 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich opisano również inne uprawnienia sądu rodzinnego wobec takich osób. Sąd rodzinny może między innymi zobowiązać nieletniego do naprawienia wyrządzonej szkody, wykonania określonych prac na rzecz osoby pokrzywdzonej bądź społeczności lokalnej. Wobec nieletniego można zasądzić również przeproszenie poszkodowanego, podjęcie nauki lub pracy, konieczność uczestnictwa w zajęciach o charakterze terapeutycznym lub wychowawczym możliwym do zasądzenia wobec nieletniego jest również powstrzymywanie się od przebywania w określonych miejscach lub środowiskach. Nad nieletnim można zasądzić nadzór odpowiedniej organizacji młodzieżowej lub organizacji społecznej. Nadzór taki może pełnić również zakład pracy lub osoba godna zaufania, która udzieli poręczenia za nieletniego. Jeżeli małoletni w związku z popełnieniem czynu karalnego zdobył jakieś przedmioty, możliwe jest zasądzenie ich przepadku. Środki wychowawcze wobec nieletnich można łączyć ze sobą. Mogą one być orzekane pojedynczo, a także w połączeniu. Niedozwolone jest jednak orzekanie środków, które wzajemnie się to najłagodniejszy z możliwych środków wychowawczych. Jest to oficjalne zwrócenie uwagi na naganne zachowanie nieletniego. Zazwyczaj stosuje się je w przypadku pierwszych konfliktów z prawem osoby nieletniej. W ustawie nie zawarto jednak uregulowań, jaką konkretnie formę upomnienie ma przyjąć. Upomnienia można udzielić ustnie lub pisemnie. Często upomnienie stosuje się w połączeniu z innymi środkami wychowawczymi. Jest ono stosowane, jeśli u nieletniego występuje niewielki stopień w zakładzie poprawczymŚrodek ten można zasądzić jedynie wobec sprawców, którzy dopuścili się czynów o znamionach przestępstwa. Kara kryminalna natomiast może zostać zasądzona wyłącznie w sytuacji przewidzianej w prawie, kiedy nie jest możliwe zapewnienie resocjalizacji przez zastosowanie innych środków. Kary te można zastosować wyłącznie wobec wyjątkowo zdemoralizowanych osób, w przypadku których szanse na resocjalizację są niewielkie. Są one stosowane niezwykle rzadko. Walka z demoralizacją zazwyczaj odbywa się przy zastosowaniu środków nieletniego w zakładzie poprawczym może jednak zostać warunkowo zawieszone. Dzieje się tak w sytuacji, kiedy sąd uznaje, że decyzja taka sprawi, że zostaną wobec nieletniego osiągnięte cele wychowawcze. Sąd ocenia sytuację nieletniego na podstawie art. 11 § 1 Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Zawieszenie takie jest możliwe na czas próby, który wynosi od roku do 3 lat. W tym czasie wobec nieletniego stosuje się jednak środki wychowawcze. Jeśli natomiast podczas okresu próby małoletni przejawia dalsze oznaki demoralizacji, możliwe jest odwołanie zawieszenia. W niektórych sytuacjach, nawet jeśli takie zachowania wystąpią, niekoniecznie sąd musi odwołać zawieszenie wykonania kary. Jeżeli natomiast nieletni dokonał czynu zabronionego, który jest ciężkim przestępstwem, w takiej sytuacji odwołanie warunkowego zawieszenia jest trwania środków wychowawczychJeżeli nieletni wymaga specjalistycznego leczenia, orzeka się wobec niego umieszczenie np. w szpitalu psychiatrycznym lub zakładzie leczniczym. Zazwyczaj w przypadku określania tego typu środków, a także środków wychowawczych, sąd nie podaje, jak długo mają one trwać. Uzasadnia się to tym, że ich celem jest poprawa zachowania osoby, która sprawia problemy wychowawcze. Wykonywanie środków takich jak zobowiązanie do określonego postępowania, nadzór rodziców lub opiekuna, a także skierowanie do ośrodka kuratorskiego lub innej placówki wychowawczej możliwe są do ukończenia przez nieletniego 18 roku życia. Jest to zatem przeciwieństwo kar orzekanych w stosunku do osób przypadku środków wychowawczych założono, że trudno ustalić, po jakim czasie przyniosą one pożądany efekt. Wykonywanie pozostałych środków wychowawczych ustaje w momencie ukończenia przez nieletniego 21 lat. W przypadku tego typu środków istnieje zasada, że można je zmieniać. Oznacza to, że jeden środek można w trakcie jego stosowania zastąpić drugim, w zależności od potrzeb występujących w danym momencie. Dodatkowo środki wychowawcze można również wychowawcze – odroczenie i przerwanieMożliwość odroczenia lub przerwania wykonywania środków wychowawczych możliwa jest przez sąd rodzinny na przykład z powodu choroby nieletniego, lub innych ważnych przyczyn. Dotyczy to jednak wyłącznie środków, w przypadku których takie odroczenie lub przerwanie jest możliwe. Nie dotyczy to zatem środków takich jak przeproszenie pokrzywdzonego. Choroba nieletniego, która ma być powodem odroczenia wykonywania środka wychowawczego, musi faktycznie stać na przeszkodzie w wykonywaniu tego środka. Za „inną ważną przyczynę” można uznać np. ciążę nieletniej czy chorobę rodzica. Odroczenie oraz przerwa w wykonywaniu środków wychowawczych mogą zostać przez sąd odwołane. Dzieje się tak, gdy ustaje przyczyna, ze względu na którą dane odroczenie bądź przerwę przyczyną odwołania przez sąd może być także rażące naruszanie prawa przez nieletniego, a także sytuacja, w której nieletni nie korzysta z odroczenia w celu, w jakim mu go udzielono. Jeżeli po wpływie okresu odroczenia lub przerwy w zachowaniu nieletniego zaszła znaczna poprawa, możliwe jest odstąpienie od wykonania adwokaci z kancelarii adwokackiej z Poznania, mamy duże doświadczenie w prowadzeniu spraw z zakresu prawa rodzinnego. Ze względu na szczególną delikatność tego typu kwestii, gwarantujemy Państwu indywidualne podejście oraz fachową pomoc prawną na najwyższym poziomie. Ukończył Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 2013- 2015 odbył aplikację adwokacką organizowaną przez Okręgową Radę Adwokacką w względu na zainteresowania prywatne zajmuje się sprawami z zakresu ochrony środowiska i prawa rolnego. Prywatnie interesuje się myślistwem oraz wędkarstwem muchowym. Dowiedz się więcej! Podobne wpisy Czy osoby niepełnoletnie mogą odpowiadać za przestępstwa? Czy mogą być jakkolwiek ukarani? Dwa systemy Nieletni jak (sama nazwa może sugerować) to osoba poniżej 18 roku życia. W polskim systemie prawnym nieletni mogą odpowiadać za czyny karalne i przestępstwa na gruncie dwóch regulacji. Pierwsza z nich to kodeks karny (który przewiduje głównie odpowiedzialność osób pełnoletnich). Druga to ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, która ma na celu przeciwdziałanie demoralizacji i przestępczości nieletnich. Nieletni – czyli kto? Kodeks karny przyjmuje, iż nieletni to osoba, która ukończyła 17 lat. Wyjątkowo – w odniesieniu do najcięższych przestępstw, jak nieletniego traktuje się osobę, która ukończyła 15 rok życia. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich znacznie szerzej rozumie pojęcie nieletniego – zasadniczo obejmuje osoby poniżej 18 roku życia, które wykazują przejawy demoralizacji lub tez popełniły czyny zabronione. Za jakie przestępstwa z kodeksu karnego odpowiadają nieletni? Za wszystkie przestępstwa określone w kodeksie karnym odpowiada nieletni, który skończył 17 lat. Taka osoba może liczyć na złagodzenie kary, jednak będzie sądzony w trybie i na podstawie przepisów właściwych dla osoby dorosłej. Podobnie wyjątkowo może być traktowany nieletni, który ukończył 15 rok życia, jeżeli dopuścił się najpoważniejszych przestępstw takich jak: zabójstwo, doprowadzenie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, sprowadzenie zdarzenia powszechnie niebezpiecznego, zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem, czynna napaść na funkcjonariusza. Nieletni taki może odpowiadać na zasadach określonych w tym kodeksie karnym, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne. Kiedy nieletni odpowiada na zasadach określonych w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich ? Przede wszystkim nieletni odpowiada, jeżeli przejawia demoralizacje. Jakie zachowania mogą o tym świadczyć? Np. systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych. Nieletni w wieku od 13-17 lat odpowiadają również na gruncie tej ustawy jeżeli popełnia przestępstwo określone w kodeksie karnym. Różnica polega na tym, że choć popełnia przestępstwo takie jak osoba pełnoletnia, to kara orzeczona, będzie inna – zasadniczo łagodniejsza (w ustawie przewidziano – środki wychowawcze i poprawcze) Jak można ukarać nieletniego na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich? Sąd może zastosować następujące środki: 1) udzielić upomnienia; 2)zobowiązać do określonego postępowania np. do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy; 3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna; 4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania – udzielających poręczenia za nieletniego; 5) zastosować nadzór kuratora; 6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją; 7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów; 8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego; 9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim; 10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym; 11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego. Najsurowszym środkiem jest umieszczenie w zakładzie poprawczym. Podsumowanie Nieletni na gruncie prawa karnego może odpowiadać za przestępstwa określone w kodeksie karnym, gdy skończy 17 lat. Wtedy traktowany jest jak dorosły. Wyjątkowo osoby, które ukończyły 15 rok życia, a dopuściły się najpoważniejszych przestępstw, mogą być również sądzeni w ten sposób. W pozostałych przypadkach przejawach przestępczości i demoralizacji nieletnich zastosowanie znajdą przepisy ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Akt ten określa katalog środków wychowawczych i poprawczych, które można stosować wobec sprawców czynów karalnych.

kiedy nieletni odpowiada jak dorosły